Cuốn sách này dựa trên các bài thuyết giảng của Tiến sĩ Maria Montessori tại Ahmedabad, trong chương trình tập huấn đầu tiên sau khoảng thời gian bị giam giữ ở Ấn Độ đến khi Thế chiến thứ Hai kết thúc.
Trong cuốn sách này bà hé lộ về năng lực tinh thần đặc biệt của trẻ nhỏ, thứ năng lực có thể giúp đứa trẻ tạo dựng và định hình nhân cách chỉ trong vài năm mà không cần đến sự giảng dạy của giáo viên hay sự hỗ trợ của các chương trình giáo dục, về mọi đặc tính tiềm tàng trong nhân cách trẻ nhỏ vẫn thường gần như bị bỏ qua và che khuất. Sự trưởng thành là thành quả của một thực thể yếu đuối về thể chất, nắm giữ những năng lực tiềm tàng lớn lao, tuy về bản chất chẳng có mấy đời sống tinh thần, một thực thể ban đầu có thể được coi là số không, nhưng chỉ sau sáu năm đã có thể vượt trội hơn thảy những thực thể sống khác, quả là một trong những bí ẩn vĩ đại nhất của cuộc sống. Trong cuốn sách này tiến sĩ Montessori không chỉ thể hiện sự thấu suốt dựa trên những quan sát tường tận và cảm nhận thông tuệ của bà về những hiện tượng ở giai đoạn đầu tiên vốn mang tính tiên quyết đối với đời sống con người, bà còn chỉ ra những trách nhiệm của người trưởng thành đối với giai đoạn này ở trẻ nhỏ. Bà đã đem lại ý nghĩa thực tiễn cho quá trình thiết yếu trong giáo dục giờ đã được toàn thế giới chấp nhận là “giáo dục ngay từ thuở mới sinh”. Điều này chỉ có thể được thực hiện khi giáo dục trở thành “phương tiện trợ giúp cho cuộc sống” và vượt trên những giới hạn hạn hẹp của giảng dạy và sự chuyển giao trực tiếp kiến thức hoặc ý tưởng từ trí óc này sang trí óc khác.
Một trong những nguyên tắc được biết đến nhiều nhất của Phương Pháp Montessori đó là “chuẩn bị cho môi trường”; vào giai đoạn sống này, khá lâu trước khi đứa trẻ đến trường, nguyên tắc này chính là chìa khóa mở ra những nhận thức đúng đắn từ việc giáo dục từ thuở sơ sinh, tới sự dưỡng dục thực sự của một cá thể người ngay từ thời điểm đầu tiên ra đời. Đây là lời đề nghị dựa trên cơ sở khoa học, cũng là lời đề nghị của một cá nhân đã chứng kiến và hỗ trợ cho việc khai thác và phát lộ bản tính con trẻ trên khắp thế giới, những tiềm năng vĩ đại về tinh thần đã bị bỏ qua trong giai đoạn hình thành tính cách, tạo nên bản đối lập rõ nét đối với cái xã hội do loài người vốn đã trở thành sự đe dọa lớn nhất đối với sự tồn tại của chính họ.